Akut epididimitte inflamasyon ve şişlik sıklıkla epdidimin kuyruğunda başlar ve epidimin geri kalanına ve testise doğru yayılabilir. Cinsel yolla bulaşan mikroorganizmalara bağlı epididimiti olan erkeklerde her zaman bir seksüel aktivite hikayesi olsa da, maruz kalma başlangıçtan aylar önce olabilir. Epididimitin mikrobiyolojik etkeni üretrit için üretral sürüntünün ve gram negatif bakteriüri için orta akım idrarın gram boyanmasıyla sıklıkla kolayca belirlenebilir. Sürüntüdeki intrasellüler gram negatif diplokoklar N.gonore varlığını ortaya koyar. Üretral sürüntüde sadece beyaz kürelerin görülmesi non-gonokokal üretritin göstergesidir; C.trachomatis hastaların yaklaşık olarak üçte ikisinde izole edilir.
Ejekülat analizi: Lökosit analizini içeren DSÖ kriterlerine göre yapılan ejekülat analizi inatçı inflamatuar aktiviteyi gösterebilir. Bir çok vakada sperm sayılarında ve ileri hareketlilikte geçici düşme görülür. Bilateral epididimitlerin takibinde epididimal tüplerde darlık gelişmesi, sperm sayılarında azalma ve azoospermi daha önemlidir. Epididimit sonrasında gelişen gerçek azoospermi tablosu tam anlaşılamamıştır.
